Ռեմբրանդտը վախճանվեց 1669 թվականի հոկտեմբերի 8-ին, մենակության մեջ, մոռացված, թողնելով ձեղնահարկի իր կիսախավար սենյակում մի քանի կտավ, վրձիններ, ներկեր:
Սակայն, հակառակ նրա անձնական կյանքի ողբերգական վախճանին, հակառակ իր ժամանակի արիստոկրատացած բուրժուազիայի` դեպի նրա արվեստը ցուցաբերած բացասական վերաբերմունքին, այնուամենայնիվ, նրա նշանակությունը համաշխարհային արվեստում հսկայական է: Նա թողել է երեք հազարից ավելի աշխատանք, որոնք վաղուց ի վեր մտել են դասական արվեստի ոսկե ֆոնդը:
Իր հանճարով վեր խոյանալով 17-րդ դարի հոլանդական բուրժուական արվեստի սահմանափակ, նեղ շրջանակներից, իր դեմոկրատական արվեստով հակադրվելով արիստոկրատական արվեստին, նա թեպետ մերժվեց բուրժուազիայի կողմից, բայց մնաց պատմության մեջ որպես ոչ միայն Հոլանդիայի, այլեւ համաշխարհային արվեստի լավագույն դասականը:
Ռեմբրանտը մտել է ընդհանուր արվեստի պատմության մեջ որպես մեծագույն դրամատիկական հանճար, որպես իր եւ նախորդ ժամանակների ամենադեմոկրատ ռեալիստ նկարիչը, որի ռեալիզմն իր լայնատարած կենսունակ արմատներով տարածվում է մինչեւ 20-րդ դարը: Ռեմբրանդտի արվեստն իսկական լայն գնահատում է ստացել միայն 19-րդ դարից: Այսօր նրա անմահ արվեստի հմայքը տարածվել է ամբողջ աշխարհում` բարձր գնահատման արժանանալով առաջավոր մարդկության կողմից: Իսկ նրա գնահատության լավագույն գրավականն այն արժանահատույց վերաբերմունքն է, որը ցույց տվեց Խաղաղության Համաշխարհային Խորհուրդը 1956 թվականի հուլիսի 15-ին ամբողջ աշխարհում` մեծ հանդիսավորությամբ նշելով հանճարեղ նկարիչ-հումանիստի ծննդյան 350-ամյակը: Առաջավոր մարդկությունը դեռ երկար դարեր, քանի գոյություն ունեն Ռեմբրանդտի անմահ ստեղծագործությունները, բարձր է գնահատելու եւ սովորելու դրանցից` որպես համաշխարհային արվեստի գլուխգործոցներ:
Ե. Մարտիկյան, «Ռեմբրանդտ», Երեւան, 1959, էջ 60
Սակայն, հակառակ նրա անձնական կյանքի ողբերգական վախճանին, հակառակ իր ժամանակի արիստոկրատացած բուրժուազիայի` դեպի նրա արվեստը ցուցաբերած բացասական վերաբերմունքին, այնուամենայնիվ, նրա նշանակությունը համաշխարհային արվեստում հսկայական է: Նա թողել է երեք հազարից ավելի աշխատանք, որոնք վաղուց ի վեր մտել են դասական արվեստի ոսկե ֆոնդը:
Իր հանճարով վեր խոյանալով 17-րդ դարի հոլանդական բուրժուական արվեստի սահմանափակ, նեղ շրջանակներից, իր դեմոկրատական արվեստով հակադրվելով արիստոկրատական արվեստին, նա թեպետ մերժվեց բուրժուազիայի կողմից, բայց մնաց պատմության մեջ որպես ոչ միայն Հոլանդիայի, այլեւ համաշխարհային արվեստի լավագույն դասականը:
Ռեմբրանտը մտել է ընդհանուր արվեստի պատմության մեջ որպես մեծագույն դրամատիկական հանճար, որպես իր եւ նախորդ ժամանակների ամենադեմոկրատ ռեալիստ նկարիչը, որի ռեալիզմն իր լայնատարած կենսունակ արմատներով տարածվում է մինչեւ 20-րդ դարը: Ռեմբրանդտի արվեստն իսկական լայն գնահատում է ստացել միայն 19-րդ դարից: Այսօր նրա անմահ արվեստի հմայքը տարածվել է ամբողջ աշխարհում` բարձր գնահատման արժանանալով առաջավոր մարդկության կողմից: Իսկ նրա գնահատության լավագույն գրավականն այն արժանահատույց վերաբերմունքն է, որը ցույց տվեց Խաղաղության Համաշխարհային Խորհուրդը 1956 թվականի հուլիսի 15-ին ամբողջ աշխարհում` մեծ հանդիսավորությամբ նշելով հանճարեղ նկարիչ-հումանիստի ծննդյան 350-ամյակը: Առաջավոր մարդկությունը դեռ երկար դարեր, քանի գոյություն ունեն Ռեմբրանդտի անմահ ստեղծագործությունները, բարձր է գնահատելու եւ սովորելու դրանցից` որպես համաշխարհային արվեստի գլուխգործոցներ:
Ե. Մարտիկյան, «Ռեմբրանդտ», Երեւան, 1959, էջ 60
